Friday, August 15, 2008

Dikshitar Kriti - Sri Matrubhutam - Raga Kannada

SrI mAtR bhUtam - rAgaM kannaDa - tALaM miSra cApu


Meaning of Kriti

English


Devanagari Tamil Telugu Kannada Malayalam 


pallavi
SrI mAtR bhUtaM tri-Sira giri nAthaM
hRdi cintayE
sugandhi kuntaLAmbA samEtam

anupallavi
sOma sakhaM nata Suka sanakaM
naLa kAmAdi vijaya kamanIyAngaM
sOmaM SirO-dhRta sUrya gangaM
(madhyama kAla sAhityam)
kOmala kara dhRta kurangaM
guru guhAntaranga lingam

caraNam
vAsavAdi dEva vandita caraNaM
vaiSya jAti strI vEsha dharaNaM
vAsu dEva mahitaM bhava taraNaM
vAsanAdi rahitAntaHkaraNam
dara hAsa tri-purAdi haraNaM
vAsuki pramukhAbharaNaM
bhAsamAna navAvaraNaM
dAsa jana santOsha karaNam
(madhyama kAla sAhityam)
suvAsita nava javanti pushpa -
vikAsa priya hRdayaM sadayaM
mAsa varsha pakshOtsava vibhavaM
sadASivaM parama Sivam

variations -
mAtR bhUtam - mAtru bhUtam (mAtru bhUtam - is error)
sUrya gangaM - sUryA gangaM
kOmala kara - kOmala tara

kshEtra - tirucchirAppaLLi - Trichy - mAtR bhUtaM (Tamil website)

javanti pushpa - Please refer to ibid website for significance of the flower.


Back

English - Word Division


pallavi
SrI mAtR bhUtaM tri-Sira giri nAthaM
hRdi cintayE
sugandhi kuntaLa-ambA samEtam

anupallavi
sOma sakhaM nata Suka sanakaM
naLa kAma-Adi vijaya kamanIya-angaM
sa-umaM SirO-dhRta sUrya gangaM
kOmala kara dhRta kurangaM
guru guha-antaranga lingam

caraNam
vAsava-Adi dEva vandita caraNaM
vaiSya jAti strI vEsha dharaNaM
vAsu dEva mahitaM bhava taraNaM
vAsana-Adi rahita-antaH-karaNam
dara hAsa tri-pura-Adi haraNaM
vAsuki pramukha-AbharaNaM
bhAsamAna nava-AvaraNaM
dAsa jana santOsha karaNam
suvAsita nava javanti pushpa -
vikAsa priya hRdayaM sadayaM
mAsa varsha paksha-utsava vibhavaM
sadA-SivaM parama Sivam

Meaning


Pallavi
hRdi cintayE                        - In (my) heart, I meditate upon
SrI mAtR bhUtaM                     - Mathrbhuteshvara, the lord who has become a mother,
tri-Sira giri nAthaM                - the lord of Trishiragiri (Tiruchirapalli),
sugandhi kuntaLa-ambA samEtam - the one in the company of Goddess Sugandhi-kuntalamba (the one with fragrant tresses),

anupallavi
sOma sakhaM                         - the friend of the moon,
nata Suka sanakaM                   - the one saluted by sages such as Shuka and Sanaka,
naLa kAma-Adi vijaya kamanIya-angaM - the one whose lovely limbs surpass the beauty of Nala and Manmatha,
sa-umaM                             - the one along with Uma,
SirO-dhRta sUrya gangaM            - the one bearing the Arka flower and Ganga on his head,
kOmala kara dhRta kurangaM    - the one who holds a deer with his soft hands,
guru guha-antaranga lingam       - the one enshrined as a Linga in Guruguha’s heart,

caraNam
vAsava-Adi dEva vandita caraNaM - the one whose feet are saluted by Indra and other gods,
vaiSya jAti strI vEsha dharaNaM - the one who donned the guise of a Vaishya lady,
vAsu dEva mahitaM                   - the one revered by Vishnu,
bhava taraNaM                       - the one who helps cross over (the ocean of) worldly existence,
vAsana-Adi rahita-antaH-karaNam - the one who resides in heart devoid of (the three) Vasanas,
dara hAsa tri-pura-Adi haraNaM - the one who destroyed the Tripuras with a gentle smile,
vAsuki pramukha-AbharaNaM   - the one who wears snakes such as  Vasuki as ornaments,
bhAsamAna nava-AvaraNaM     - the one who has resplendent nine enclosures (in the Sri Chakra),
dAsa jana santOsha karaNam     - the one who causes joy to devout people,
suvAsita nava javanti pushpa-vikAsa priya hRdayaM - the one whose heart is pleased with the blossoming of Javanti flowers which are fragrant and fresh,
sadayaM - the merciful one,
mAsa varsha paksha-utsava vibhavaM - the one who has the grandeur of festivities every month, year and  fortnight,
sadA-SivaM                          - the ever auspicious one,
parama Sivam                        - the embodiment of the highest good.

Comments
  • This kriti is in the second Vibhakti
  • ‘vaiSya jAti strI vEsha dharaNaM ‘ - The legend of Tiruchirapalli is the lord taking the form of the mother of a Chettiar woman named Rathnavathi, to help her with her childbirth. The original mother was unable to reach her daughter’s place due to floods in the Kaveri.  Hence the name of the lord -‘tAyumAnavar’ (he who also became a mother), which becomes ‘mAtrbhUta’ in Sanskrit
  • A Rishi by the name ‘sAramAmunivar’  worshipped the lord with Javanti (chrysanthemum) flowers and hence the lord is also called “sevvantinAthar” (sevvanti is the Tamil form of Javanti)
  • The phrase ‘nata Suka sanakaM naLa kAma’ contains the Raga Mudra (as KannaLa), since La and Da are interchangeable in Sanskrit.
  • ‘sUrya’ is used as a synonym of ‘arka’ which refers to the Calotropis flower (erukkam in Tamil)

Devanagari


English Tamil Telugu Kannada Malayalam 


श्री मातृ भूतम् - रागं कन्नड - ताळं मिश्र चापु

पल्लवि
श्री मातृ भूतं त्रि-शिर गिरि नाथं
हृदि चिन्तये
सुगन्धि कुन्तळाम्बा समेतम्

अनुपल्लवि
सोम सखं नत शुक सनकं
नळ कामादि विजय कमनीयाङ्गं
सोमं शिरो-धृत सूर्य गङ्गं
(मध्यम काल साहित्यम्)
कोमल कर धृत कुरङ्गं
गुरु गुहान्तरङ्ग लिङ्गम्

चरणम्
वासवादि देव वन्दित चरणं
वैश्य जाति स्त्री वेष धरणं
वासु देव महितं भव तरणं
वासनादि रहितान्तःकरणम्
दर हास त्रि-पुरादि हरणं
वासुकि प्रमुखाभरणं
भासमान नवावरणं
दास जन सन्तोष करणम्
(मध्यम काल साहित्यम्)
सुवासित नव जवन्ति पुष्प -
विकास प्रिय हृदयं सदयं
मास वर्ष पक्षोत्सव विभवं
सदाशिवं परम शिवम्

variations -
मातृ भूतम् - मात्रु भूतम् (मात्रु भूतम् - is error)
सूर्य गङ्गं - सूर्या गङ्गं
कोमल कर - कोमल तर


Back

Devanagari - Word Division


पल्लवि
श्री मातृ भूतं त्रि-शिर गिरि नाथं
हृदि चिन्तये
सुगन्धि कुन्तळ-अम्बा समेतम्

अनुपल्लवि
सोम सखं नत शुक सनकं
नळ काम-आदि विजय कमनीय-अङ्गं
स-उमं शिरो-धृत सूर्य गङ्गं
कोमल कर धृत कुरङ्गं
गुरु गुह-अन्तरङ्ग लिङ्गम्

चरणम्
वासव-आदि देव वन्दित चरणं
वैश्य जाति स्त्री वेष धरणं
वासु देव महितं भव तरणं
वासन-आदि रहित-अन्तः-करणम्
दर हास त्रि-पुर-आदि हरणं
वासुकि प्रमुख-आभरणं
भासमान नव-आवरणं
दास जन सन्तोष करणम्
सुवासित नव जवन्ति पुष्प -
विकास प्रिय हृदयं सदयं
मास वर्ष पक्ष-उत्सव विभवं
सदा-शिवं परम शिवम्


Tamil


English Devanagari Telugu Kannada Malayalam 

ஸ்ரீ மாத்ரு2 பூ4தம் - ராக3ம் கன்னட3 - தாளம் மிஸ்1ர சாபு

பல்லவி
ஸ்ரீ மாத்ரு2 பூ4தம் த்ரி-ஸி1ர கி3ரி நாத2ம்
ஹ்ரு2தி3 சிந்தயே
ஸுக3ந்தி4 குந்தளாம்பா3 ஸமேதம்

அனுபல்லவி
ஸோம ஸக2ம் நத ஸு1க ஸனகம்
நள காமாதி3 விஜய கமனீயாங்க3ம்
ஸோமம் ஸி1ரோ-த்4ரு2 ஸூர்ய க3ங்க3ம்
(மத்4யம கால ஸாஹித்யம்)
கோமல கர த்4ரு2த குரங்க3ம்
கு3ரு கு3ஹாந்தரங்க3 லிங்க3ம்

சரணம்
வாஸவாதி3 தே3வ வந்தி3த சரணம்
வைஸ்1ய ஜாதி ஸ்த்ரீ வேஷ த4ரணம்
வாஸு தே3வ மஹிதம் ப4வ தரணம்
வாஸனாதி3 ரஹிதாந்த:கரணம்
3ர ஹாஸ த்ரி-புராதி3 ஹரணம்
வாஸுகி ப்ரமுகா24ரணம்
பா4ஸமான நவாவரணம்
தா3ஸ ஜன ஸந்தோஷ கரணம்
(மத்4யம கால ஸாஹித்யம்)
ஸுவாஸித நவ ஜவந்தி புஷ்ப -
விகாஸ ப்ரிய ஹ்ரு23யம் ஸத3யம்
மாஸ வர்ஷ பக்ஷோத்ஸவ விப4வம்
ஸதா3ஸி1வம் பரம ஸி1வம்

variations -
மாத்ரு2 பூ4தம் - மாத்ரு பூ4தம் (மாத்ரு பூ4தம் - is error)
ஸூர்ய க3ங்க3ம் - ஸூர்யா க3ங்க3ம்
கோமல கர - கோமல தர


Back

Tamil - Word Division


பல்லவி
ஸ்ரீ மாத்ரு2 பூ4தம் த்ரி-ஸி1ர கி3ரி நாத2ம்
ஹ்ரு2தி3 சிந்தயே
ஸுக3ந்தி4 குந்தள-அம்பா3 ஸமேதம்

அனுபல்லவி
ஸோம ஸக2ம் நத ஸு1க ஸனகம்
நள காம-ஆதி3 விஜய கமனீய-அங்க3ம்
ஸ-உமம் ஸி1ரோ-த்4ரு2த ஸூர்ய க3ங்க3ம்
கோமல கர த்4ரு2த குரங்க3ம்
கு3ரு கு3ஹ-அந்தரங்க3 லிங்க3ம்

சரணம்
வாஸவ-ஆதி3 தே3வ வந்தி3த சரணம்
வைஸ்1ய ஜாதி ஸ்த்ரீ வேஷ த4ரணம்
வாஸு தே3வ மஹிதம் ப4வ தரணம்
வாஸன-ஆதி3 ரஹித-அந்த:-கரணம்
3ர ஹாஸ த்ரி-புர-ஆதி3 ஹரணம்
வாஸுகி ப்ரமுக2-ஆப4ரணம்
பா4ஸமான நவ-ஆவரணம்
தா3ஸ ஜன ஸந்தோஷ கரணம்
ஸுவாஸித நவ ஜவந்தி புஷ்ப -
விகாஸ ப்ரிய ஹ்ரு23யம் ஸத3யம்
மாஸ வர்ஷ பக்ஷ-உத்ஸவ விப4வம்
ஸதா3-ஸி1வம் பரம ஸி1வம்


Telugu


English Devanagari Tamil Kannada Malayalam 


శ్రీ మాతృ భూతం - రాగం కన్నడ - తాళం మిశ్ర చాపు

పల్లవి
శ్రీ మాతృ భూతం త్రి-శిర గిరి నాథం
హృది చింతయే
సుగంధి కుంతళాంబా సమేతం

అనుపల్లవి
సోమ సఖం నత శుక సనకం
నళ కామాది విజయ కమనీయాంగం
సోమం శిరో-ధృత సూర్య గంగం
(మధ్యమ కాల సాహిత్యం)
కోమల కర ధృత కురంగం
గురు గుహాంతరంగ లింగం

చరణం
వాసవాది దేవ వందిత చరణం
వైశ్య జాతి స్త్రీ వేష ధరణం
వాసు దేవ మహితం భవ తరణం
వాసనాది రహితాంతఃకరణం
దర హాస త్రి-పురాది హరణం
వాసుకి ప్రముఖాభరణం
భాసమాన నవావరణం
దాస జన సంతోష కరణం
(మధ్యమ కాల సాహిత్యం)
సువాసిత నవ జవంతి పుష్ప -
వికాస ప్రియ హృదయం సదయం
మాస వర్ష పక్షోత్సవ విభవం
సదాశివం పరమ శివం

variations -
మాతృ భూతం - మాత్రు భూతం (మాత్రు భూతం - is error)
సూర్య గంగం - సూర్యా గంగం
కోమల కర - కోమల తర


Back

Telugu - Word Division


పల్లవి
శ్రీ మాతృ భూతం త్రి-శిర గిరి నాథం
హృది చింతయే
సుగంధి కుంతళ-అంబా సమేతం

అనుపల్లవి
సోమ సఖం నత శుక సనకం
నళ కామ-ఆది విజయ కమనీయ-అంగం
స-ఉమం శిరో-ధృత సూర్య గంగం
కోమల కర ధృత కురంగం
గురు గుహ-అంతరంగ లింగం

చరణం
వాసవ-ఆది దేవ వందిత చరణం
వైశ్య జాతి స్త్రీ వేష ధరణం
వాసు దేవ మహితం భవ తరణం
వాసన-ఆది రహిత-అంతః-కరణం
దర హాస త్రి-పుర-ఆది హరణం
వాసుకి ప్రముఖ-ఆభరణం
భాసమాన నవ-ఆవరణం
దాస జన సంతోష కరణం
సువాసిత నవ జవంతి పుష్ప -
వికాస ప్రియ హృదయం సదయం
మాస వర్ష పక్ష-ఉత్సవ విభవం
సదా-శివం పరమ శివం


Kannada


English Devanagari Tamil Telugu Malayalam 


ಶ್ರೀ ಮಾತೃ ಭೂತಂ - ರಾಗಂ ಕನ್ನಡ - ತಾಳಂ ಮಿಶ್ರ ಚಾಪು

ಪಲ್ಲವಿ
ಶ್ರೀ ಮಾತೃ ಭೂತಂ ತ್ರಿ-ಶಿರ ಗಿರಿ ನಾಥಂ
ಹೃದಿ ಚಿಂತಯೇ
ಸುಗಂಧಿ ಕುಂತಳಾಂಬಾ ಸಮೇತಂ

ಅನುಪಲ್ಲವಿ
ಸೋಮ ಸಖಂ ನತ ಶುಕ ಸನಕಂ
ನಳ ಕಾಮಾದಿ ವಿಜಯ ಕಮನೀಯಾಂಗಂ
ಸೋಮಂ ಶಿರೋ-ಧೃತ ಸೂರ್ಯ ಗಂಗಂ
(ಮಧ್ಯಮ ಕಾಲ ಸಾಹಿತ್ಯಂ)
ಕೋಮಲ ಕರ ಧೃತ ಕುರಂಗಂ
ಗುರು ಗುಹಾಂತರಂಗ ಲಿಂಗಂ

ಚರಣಂ
ವಾಸವಾದಿ ದೇವ ವಂದಿತ ಚರಣಂ
ವೈಶ್ಯ ಜಾತಿ ಸ್ತ್ರೀ ವೇಷ ಧರಣಂ
ವಾಸು ದೇವ ಮಹಿತಂ ಭವ ತರಣಂ
ವಾಸನಾದಿ ರಹಿತಾಂತಃಕರಣಂ
ದರ ಹಾಸ ತ್ರಿ-ಪುರಾದಿ ಹರಣಂ
ವಾಸುಕಿ ಪ್ರಮುಖಾಭರಣಂ
ಭಾಸಮಾನ ನವಾವರಣಂ
ದಾಸ ಜನ ಸಂತೋಷ ಕರಣಂ
(ಮಧ್ಯಮ ಕಾಲ ಸಾಹಿತ್ಯಂ)
ಸುವಾಸಿತ ನವ ಜವಂತಿ ಪುಷ್ಪ -
ವಿಕಾಸ ಪ್ರಿಯ ಹೃದಯಂ ಸದಯಂ
ಮಾಸ ವರ್ಷ ಪಕ್ಷೋತ್ಸವ ವಿಭವಂ
ಸದಾಶಿವಂ ಪರಮ ಶಿವಂ

variations -
ಮಾತೃ ಭೂತಂ - ಮಾತ್ರು ಭೂತಂ (ಮಾತ್ರು ಭೂತಂ - is error)
ಸೂರ್ಯ ಗಂಗಂ - ಸೂರ್ಯಾ ಗಂಗಂ
ಕೋಮಲ ಕರ - ಕೋಮಲ ತರ


Back

Kannada- Word Division


ಪಲ್ಲವಿ
ಶ್ರೀ ಮಾತೃ ಭೂತಂ ತ್ರಿ-ಶಿರ ಗಿರಿ ನಾಥಂ
ಹೃದಿ ಚಿಂತಯೇ
ಸುಗಂಧಿ ಕುಂತಳ-ಅಂಬಾ ಸಮೇತಂ

ಅನುಪಲ್ಲವಿ
ಸೋಮ ಸಖಂ ನತ ಶುಕ ಸನಕಂ
ನಳ ಕಾಮ-ಆದಿ ವಿಜಯ ಕಮನೀಯ-ಅಂಗಂ
ಸ-ಉಮಂ ಶಿರೋ-ಧೃತ ಸೂರ್ಯ ಗಂಗಂ
ಕೋಮಲ ಕರ ಧೃತ ಕುರಂಗಂ
ಗುರು ಗುಹ-ಅಂತರಂಗ ಲಿಂಗಂ

ಚರಣಂ
ವಾಸವ-ಆದಿ ದೇವ ವಂದಿತ ಚರಣಂ
ವೈಶ್ಯ ಜಾತಿ ಸ್ತ್ರೀ ವೇಷ ಧರಣಂ
ವಾಸು ದೇವ ಮಹಿತಂ ಭವ ತರಣಂ
ವಾಸನ-ಆದಿ ರಹಿತ-ಅಂತಃ-ಕರಣಂ
ದರ ಹಾಸ ತ್ರಿ-ಪುರ-ಆದಿ ಹರಣಂ
ವಾಸುಕಿ ಪ್ರಮುಖ-ಆಭರಣಂ
ಭಾಸಮಾನ ನವ-ಆವರಣಂ
ದಾಸ ಜನ ಸಂತೋಷ ಕರಣಂ
ಸುವಾಸಿತ ನವ ಜವಂತಿ ಪುಷ್ಪ -
ವಿಕಾಸ ಪ್ರಿಯ ಹೃದಯಂ ಸದಯಂ
ಮಾಸ ವರ್ಷ ಪಕ್ಷ-ಉತ್ಸವ ವಿಭವಂ
ಸದಾ-ಶಿವಂ ಪರಮ ಶಿವಂ


Malayalam


English Devanagari Tamil Telugu Kannada 


ശ്രീ മാതൃ ഭൂതമ് - രാഗം കന്നഡ - താളം മിശ്ര ചാപു

പല്ലവി
ശ്രീ മാതൃ ഭൂതം ത്രി-ശിര ഗിരി നാഥം
ഹൃദി ചിന്തയേ
സുഗന്ധി കുന്തളാമ്ബാ സമേതമ്

അനുപല്ലവി
സോമ സഖം നത ശുക സനകം
നള കാമാദി വിജയ കമനീയാങ്ഗം
സോമം ശിരോ-ധൃത സൂര്യ ഗങ്ഗം
(മധ്യമ കാല സാഹിത്യമ്)
കോമല കര ധൃത കുരങ്ഗം
ഗുരു ഗുഹാന്തരങ്ഗ ലിങ്ഗമ്

ചരണമ്
വാസവാദി ദേവ വന്ദിത ചരണം
വൈശ്യ ജാതി സ്ത്രീ വേഷ ധരണം
വാസു ദേവ മഹിതം ഭവ തരണം
വാസനാദി രഹിതാന്തഃകരണമ്
ദര ഹാസ ത്രി-പുരാദി ഹരണം
വാസുകി പ്രമുഖാഭരണം
ഭാസമാന നവാവരണം
ദാസ ജന സന്തോഷ കരണമ്
(മധ്യമ കാല സാഹിത്യമ്)
സുവാസിത നവ ജവന്തി പുഷ്പ -
വികാസ പ്രിയ ഹൃദയം സദയം
മാസ വര്ഷ പക്ഷോത്സവ വിഭവം
സദാശിവം പരമ ശിവമ്

variations -
മാതൃ ഭൂതമ് - മാത്രു ഭൂതമ് (മാത്രു ഭൂതമ് - is error)
സൂര്യ ഗങ്ഗം - സൂര്യാ ഗങ്ഗം
കോമല കര - കോമല തര


Back

Malayalam - Word Division


പല്ലവി
ശ്രീ മാതൃ ഭൂതം ത്രി-ശിര ഗിരി നാഥം
ഹൃദി ചിന്തയേ
സുഗന്ധി കുന്തള-അമ്ബാ സമേതമ്

അനുപല്ലവി
സോമ സഖം നത ശുക സനകം
നള കാമ-ആദി വിജയ കമനീയ-അങ്ഗം
സ-ഉമം ശിരോ-ധൃത സൂര്യ ഗങ്ഗം
കോമല കര ധൃത കുരങ്ഗം
ഗുരു ഗുഹ-അന്തരങ്ഗ ലിങ്ഗമ്

ചരണമ്
വാസവ-ആദി ദേവ വന്ദിത ചരണം
വൈശ്യ ജാതി സ്ത്രീ വേഷ ധരണം
വാസു ദേവ മഹിതം ഭവ തരണം
വാസന-ആദി രഹിത-അന്തഃ-കരണമ്
ദര ഹാസ ത്രി-പുര-ആദി ഹരണം
വാസുകി പ്രമുഖ-ആഭരണം
ഭാസമാന നവ-ആവരണം
ദാസ ജന സന്തോഷ കരണമ്
സുവാസിത നവ ജവന്തി പുഷ്പ -
വികാസ പ്രിയ ഹൃദയം സദയം
മാസ വര്ഷ പക്ഷ-ഉത്സവ വിഭവം
സദാ-ശിവം പരമ ശിവമ്


English Devanagari Tamil Telugu Kannada 


Updated on 07 Mar 2017

3 comments:

మాలతి said...

Thank you very much. I enjoyed the kruthi sung by Manda Sruti Ravali and wanted to get meaning. Thanks for your post.

backBencher said...

Thank you very much!

Avva jaya prasad said...

Thank you. Just now learnt from smt alamelu mani mami.
Felt like checking krithi in my mother tongue