Wednesday, April 30, 2008

Dikshitar Kriti - Meenakshi Memudam - Raga Gamaka Kriya

mInAkshi mE mudam - rAgaM gamaka kriyA - tALaM Adi


Meaning of Kriti


English


Devanagari Tamil Telugu Kannada Malayalam 


pallavi
mInAkshi mE mudaM dEhi
mEcakAngi rAja mAtangi

anupallavi
mAna mAtR mEyE mAyE
marakatacchAyE Siva jAyE
(madhyama kAla sAhityam)
mIna lOcani pASa mOcani
mAnini kadamba vana vAsini

caraNam
madhurA puri nilayE maNi valayE
malaya dhvaja pANDya rAja tanayE
vidhu viDambana vadanE vijayE
vINA gAna daSa gamaka kriyE
(madhyama kAla sAhityam)
madhu mada mOdita hRdayE sadayE
mahA dEva sundarESa priyE
madhu mura ripu sOdari SAtOdari
vidhi guru guha vaSankari Sankari

variations -
marakatacchAyE - marakata chAyE

kshEtra - madurai

vINA gAna daSa gamaka



Back

English - Word Division


pallavi
mInAkshi mE mudaM dEhi
mEcaka-angi rAja mAtangi

anupallavi
mAna mAtR mEyE mAyE
marakata-chAyE Siva jAyE
mIna lOcani pASa mOcani
mAnini kadamba vana vAsini

caraNam
madhurA puri nilayE maNi valayE
malaya dhvaja pANDya rAja tanayE
vidhu viDambana vadanE vijayE
vINA gAna daSa gamaka kriyE
madhu mada mOdita hRdayE sadayE
mahA dEva sundarESa priyE
madhu mura ripu sOdari SAta-udari
vidhi guru guha vaSankari Sankari


Meaning


pallavi
mInAkshi             - O Goddess Meenakshi, the fish-eyed one!
mE mudaM dEhi       - Give me bliss!
mEcaka-angi          - O one with a dark blue body!
rAja mAtangi         - O regal daughter of Sage Matanga!

anupallavi
mAna mAtR mEyE       - O one who manifests as measurement, measurer and measured!
mAyE                 - O embodiment of Maya, the  force of illusion!
marakata-chAyE       - O one who has the glow of emerald!
Siva jAyE            - O wife of Shiva!
mIna lOcani          - O one whose eyes are (long and flashing) like fish!
pASa mOcani          - O one who liberates from bondage!
mAnini               - O honorable one!
kadamba vana vAsini - O one residing in the forest of Kadamba trees!

caraNam
madhurA puri nilayE - O one whose abode is the city of Madhura (Madurai)!
maNi valayE          - O one wearing gem-studded bangles!
malaya dhvaja pANDya rAja tanayE - O daughter of the king Malayadhvaja Pandya!
vidhu viDambana vadanE - O one whose face mocks the moon (in loveliness)!
vijayE               - O victorious one!
vINA gAna daSa gamaka kriyE - O one who creates the ten kinds of oscillations while playing the Veena!
madhu mada mOdita hRdayE - O one whose heart rejoices in the exhilaration caused by mead!
sadayE               - O compassionate one!
mahA dEva sundarESa priyE - O beloved of Shiva (the great god, the handsome lord),
madhu mura ripu sOdari - O sister of Vishnu (slayer of the demons Madhu and Mura)!
SAta-udari           - O one with a slender midriff!
vidhi guru guha vaSankari - O one who subjugates Brahma and Guruguha!
Sankari              - O wife of Shiva (Shankara)!

Comments:
  • This Kriti is in the eighth (Sambhodhana Prathama) Vibhakti.
  • The names ‘mAyA’, ‘pASa mOcanI’, ‘kadamba vana vAsinI’, ‘vijayA’ and ‘SAtOdari’ are found in the Lalita Sahasranama
  • The name ‘dhyAna dhyAtR dhyEya rUpA’ is found in the Lalita Sahasranama similar to the epithet here


Devanagari


English Tamil Telugu Kannada Malayalam 


मीनाक्षि मे मुदम् - रागं गमक क्रिया - ताळं आदि

पल्लवि
मीनाक्षि मे मुदं देहि
मेचकाङ्गि राज मातङ्गि

अनुपल्लवि
मान मातृ मेये माये
मरकतच्छाये शिव जाये
(मध्यम काल साहित्यम्)
मीन लोचनि पाश मोचनि
मानिनि कदम्ब वन वासिनि

चरणम्
मधुरा पुरि निलये मणि वलये
मलय ध्वज पाण्ड्य राज तनये
विधु विडम्बन वदने विजये
वीणा गान दश गमक क्रिये
(मध्यम काल साहित्यम्)
मधु मद मोदित हृदये सदये
महा देव सुन्दरेश प्रिये
मधु मुर रिपु सोदरि शातोदरि
विधि गुरु गुह वशङ्करि शङ्करि

variations -
मरकतच्छाये - मरकत छाये



Back

Devanagari - Word Division


पल्लवि
मीनाक्षि मे मुदं देहि
मेचक-अङ्गि राज मातङ्गि

अनुपल्लवि
मान मातृ मेये माये
मरकत-छाये शिव जाये
मीन लोचनि पाश मोचनि
मानिनि कदम्ब वन वासिनि

चरणम्
मधुरा पुरि निलये मणि वलये
मलय ध्वज पाण्ड्य राज तनये
विधु विडम्बन वदने विजये
वीणा गान दश गमक क्रिये
मधु मद मोदित हृदये सदये
महा देव सुन्दरेश प्रिये
मधु मुर रिपु सोदरि शात-उदरि
विधि गुरु गुह वशङ्करि शङ्करि




Tamil


English Devanagari Telugu Kannada Malayalam 

மீனாக்ஷி மே முத3ம் - ராக3ம் க3மக க்ரியா - தாளம் ஆதி3

பல்லவி
மீனாக்ஷி மே முத3ம் தே3ஹி
மேசகாங்கி3 ராஜ மாதங்கி3

அனுபல்லவி
மான மாத்ரு2 மேயே மாயே
மரகதச்சா2யே ஸி1வ ஜாயே
(மத்4யம கால ஸாஹித்யம்)
மீன லோசனி பாஸ1 மோசனி
மானினி கத3ம்ப3 வன வாஸினி

சரணம்
மது4ரா புரி நிலயே மணி வலயே
மலய த்4வஜ பாண்ட்3ய ராஜ தனயே
விது4 விட3ம்ப3ன வத3னே விஜயே
வீணா கா3ன த313மக க்ரியே
(மத்4யம கால ஸாஹித்யம்)
மது4 மத3 மோதி3த ஹ்ரு23யே ஸத3யே
மஹா தே3வ ஸுந்த3ரேஸ1 ப்ரியே
மது4 முர ரிபு ஸோத3ரி ஸா1தோத3ரி
விதி4 கு3ரு கு3ஹ வஸ1ங்கரி ஸ1ங்கரி

variations -
மரகதச்சா2யே - மரகத சா2யே


Back

Tamil - Word Division


பல்லவி
மீனாக்ஷி மே முத3ம் தே3ஹி
மேசக-அங்கி3 ராஜ மாதங்கி3

அனுபல்லவி
மான மாத்ரு2 மேயே மாயே
மரகத-சா2யே ஸி1வ ஜாயே
மீன லோசனி பாஸ1 மோசனி
மானினி கத3ம்ப3 வன வாஸினி

சரணம்
மது4ரா புரி நிலயே மணி வலயே
மலய த்4வஜ பாண்ட்3ய ராஜ தனயே
விது4 விட3ம்ப3ன வத3னே விஜயே
வீணா கா3ன த313மக க்ரியே
மது4 மத3 மோதி3த ஹ்ரு23யே ஸத3யே
மஹா தே3வ ஸுந்த3ரேஸ1 ப்ரியே
மது4 முர ரிபு ஸோத3ரி ஸா1த-உத3ரி
விதி4 கு3ரு கு3ஹ வஸ1ங்கரி ஸ1ங்கரி



Telugu


English Devanagari Tamil Kannada Malayalam 


మీనాక్షి మే ముదం - రాగం గమక క్రియా - తాళం ఆది

పల్లవి
మీనాక్షి మే ముదం దేహి
మేచకాంగి రాజ మాతంగి

అనుపల్లవి
మాన మాతృ మేయే మాయే
మరకతచ్ఛాయే శివ జాయే
(మధ్యమ కాల సాహిత్యం)
మీన లోచని పాశ మోచని
మానిని కదంబ వన వాసిని

చరణం
మధురా పురి నిలయే మణి వలయే
మలయ ధ్వజ పాండ్య రాజ తనయే
విధు విడంబన వదనే విజయే
వీణా గాన దశ గమక క్రియే
(మధ్యమ కాల సాహిత్యం)
మధు మద మోదిత హృదయే సదయే
మహా దేవ సుందరేశ ప్రియే
మధు ముర రిపు సోదరి శాతోదరి
విధి గురు గుహ వశంకరి శంకరి

variations -
మరకతచ్ఛాయే - మరకత ఛాయే



Back

Telugu - Word Division


పల్లవి
మీనాక్షి మే ముదం దేహి
మేచక-అంగి రాజ మాతంగి

అనుపల్లవి
మాన మాతృ మేయే మాయే
మరకత-ఛాయే శివ జాయే
మీన లోచని పాశ మోచని
మానిని కదంబ వన వాసిని

చరణం
మధురా పురి నిలయే మణి వలయే
మలయ ధ్వజ పాండ్య రాజ తనయే
విధు విడంబన వదనే విజయే
వీణా గాన దశ గమక క్రియే
మధు మద మోదిత హృదయే సదయే
మహా దేవ సుందరేశ ప్రియే
మధు ముర రిపు సోదరి శాత-ఉదరి
విధి గురు గుహ వశంకరి శంకరి




Kannada


English Devanagari Tamil Telugu Malayalam 


ಮೀನಾಕ್ಷಿ ಮೇ ಮುದಂ - ರಾಗಂ ಗಮಕ ಕ್ರಿಯಾ - ತಾಳಂ ಆದಿ

ಪಲ್ಲವಿ
ಮೀನಾಕ್ಷಿ ಮೇ ಮುದಂ ದೇಹಿ
ಮೇಚಕಾಂಗಿ ರಾಜ ಮಾತಂಗಿ

ಅನುಪಲ್ಲವಿ
ಮಾನ ಮಾತೃ ಮೇಯೇ ಮಾಯೇ
ಮರಕತಚ್ಛಾಯೇ ಶಿವ ಜಾಯೇ
(ಮಧ್ಯಮ ಕಾಲ ಸಾಹಿತ್ಯಂ)
ಮೀನ ಲೋಚನಿ ಪಾಶ ಮೋಚನಿ
ಮಾನಿನಿ ಕದಂಬ ವನ ವಾಸಿನಿ

ಚರಣಂ
ಮಧುರಾ ಪುರಿ ನಿಲಯೇ ಮಣಿ ವಲಯೇ
ಮಲಯ ಧ್ವಜ ಪಾಂಡ್ಯ ರಾಜ ತನಯೇ
ವಿಧು ವಿಡಂಬನ ವದನೇ ವಿಜಯೇ
ವೀಣಾ ಗಾನ ದಶ ಗಮಕ ಕ್ರಿಯೇ
(ಮಧ್ಯಮ ಕಾಲ ಸಾಹಿತ್ಯಂ)
ಮಧು ಮದ ಮೋದಿತ ಹೃದಯೇ ಸದಯೇ
ಮಹಾ ದೇವ ಸುಂದರೇಶ ಪ್ರಿಯೇ
ಮಧು ಮುರ ರಿಪು ಸೋದರಿ ಶಾತೋದರಿ
ವಿಧಿ ಗುರು ಗುಹ ವಶಂಕರಿ ಶಂಕರಿ

variations -
ಮರಕತಚ್ಛಾಯೇ - ಮರಕತ ಛಾಯೇ



Back

Kannada- Word Division


ಪಲ್ಲವಿ
ಮೀನಾಕ್ಷಿ ಮೇ ಮುದಂ ದೇಹಿ
ಮೇಚಕ-ಅಂಗಿ ರಾಜ ಮಾತಂಗಿ

ಅನುಪಲ್ಲವಿ
ಮಾನ ಮಾತೃ ಮೇಯೇ ಮಾಯೇ
ಮರಕತ-ಛಾಯೇ ಶಿವ ಜಾಯೇ
ಮೀನ ಲೋಚನಿ ಪಾಶ ಮೋಚನಿ
ಮಾನಿನಿ ಕದಂಬ ವನ ವಾಸಿನಿ

ಚರಣಂ
ಮಧುರಾ ಪುರಿ ನಿಲಯೇ ಮಣಿ ವಲಯೇ
ಮಲಯ ಧ್ವಜ ಪಾಂಡ್ಯ ರಾಜ ತನಯೇ
ವಿಧು ವಿಡಂಬನ ವದನೇ ವಿಜಯೇ
ವೀಣಾ ಗಾನ ದಶ ಗಮಕ ಕ್ರಿಯೇ
ಮಧು ಮದ ಮೋದಿತ ಹೃದಯೇ ಸದಯೇ
ಮಹಾ ದೇವ ಸುಂದರೇಶ ಪ್ರಿಯೇ
ಮಧು ಮುರ ರಿಪು ಸೋದರಿ ಶಾತ-ಉದರಿ
ವಿಧಿ ಗುರು ಗುಹ ವಶಂಕರಿ ಶಂಕರಿ




Malayalam


English Devanagari Tamil Telugu Kannada 


മീനാക്ഷി മേ മുദമ് - രാഗം ഗമക ക്രിയാ - താളം ആദി

പല്ലവി
മീനാക്ഷി മേ മുദം ദേഹി
മേചകാങ്ഗി രാജ മാതങ്ഗി

അനുപല്ലവി
മാന മാതൃ മേയേ മായേ
മരകതച്ഛായേ ശിവ ജായേ
(മധ്യമ കാല സാഹിത്യമ്)
മീന ലോചനി പാശ മോചനി
മാനിനി കദമ്ബ വന വാസിനി

ചരണമ്
മധുരാ പുരി നിലയേ മണി വലയേ
മലയ ധ്വജ പാണ്ഡ്യ രാജ തനയേ
വിധു വിഡമ്ബന വദനേ വിജയേ
വീണാ ഗാന ദശ ഗമക ക്രിയേ
(മധ്യമ കാല സാഹിത്യമ്)
മധു മദ മോദിത ഹൃദയേ സദയേ
മഹാ ദേവ സുന്ദരേശ പ്രിയേ
മധു മുര രിപു സോദരി ശാതോദരി
വിധി ഗുരു ഗുഹ വശങ്കരി ശങ്കരി

variations -
മരകതച്ഛായേ - മരകത ഛായേ



Back

Malayalam - Word Division


പല്ലവി
മീനാക്ഷി മേ മുദം ദേഹി
മേചക-അങ്ഗി രാജ മാതങ്ഗി

അനുപല്ലവി
മാന മാതൃ മേയേ മായേ
മരകത-ഛായേ ശിവ ജായേ
മീന ലോചനി പാശ മോചനി
മാനിനി കദമ്ബ വന വാസിനി

ചരണമ്
മധുരാ പുരി നിലയേ മണി വലയേ
മലയ ധ്വജ പാണ്ഡ്യ രാജ തനയേ
വിധു വിഡമ്ബന വദനേ വിജയേ
വീണാ ഗാന ദശ ഗമക ക്രിയേ
മധു മദ മോദിത ഹൃദയേ സദയേ
മഹാ ദേവ സുന്ദരേശ പ്രിയേ
മധു മുര രിപു സോദരി ശാത-ഉദരി
വിധി ഗുരു ഗുഹ വശങ്കരി ശങ്കരി



English Devanagari Tamil Telugu Kannada 


Updated on 22 Dec 2016

4 comments:

savitri said...

Very apt translation.

A small doubt.

What does *rAjamAtangi*mean?

Regards.

Savitri

V Govindan said...

Ms Savitri,
Raja Matangi is one of the forms of Lalita Maha Tripurasundari in dasa mahA vidyas of which Sri Vidya is one. Madurai Meenakshi is also called Matangi. In the Kalidasa's Syamala Dandakama, the Mother is called 'mantanga muni kanyakA' - daughter of Rishi Matanga.

More information on Raja Matangi is available in Web. However, there is one Word 'UcchishTha' attached to Raja Matangi. This word is generally translated as 'left over'. It is not the correct translation. UcchisTha is a word used in Hindu treatises to refer to indescribable Brahman.

Best wishes,
V Govindan

Sridharan said...

Dear Sir,
You are doing a great service to Music by providing the lyrics of great composers in six scripts and a fine translation in English.My heartfelt salutations for the same.
Now ,in this kriti of Sri Dikshitar you have stated that the words referring to Goddess Parvati like Minakshi etc are in the second vibhakti.But please note that they are not in the second vibhakti.They are in the Sambodhana Prathama vibhakti or the vocative case.
The rest are OK.
Sridharan,Retd. Prof. of Sanskrit,Bangalore

Rajani Arjun Shankar said...

Dear Sir,

Thank you for pointing out an important slip. We shall correct it right away.

Thank you also for your kind appreciation.
Rajani